Kız bebekler doğdukları anda yumurtalıklarında yaklaşık 2 milyon civarında yumurtaya sahiptirler. Ergenlik dönemine kadar kız çocukları hiç yumurta üretmese bile programlanmış hücre kaybı nedeniyle yumurta sayısı 400 bine kadar düşer.
Ergenlik döneminin başlaması ile her ay yumurta üretilmeye başlanır. Ergenlikten menopozal döneme kadar yaklaşık 400 ay boyunca her ay yumurta üretilir. Kaba bir hesapla, sadece bir yumurta üretebilmek için her ay yumurtalık havuzundan bin tane yumurtayı harcamaktayız. Bu nedenle geçen zaman içerisinde yumurtalıkların sahip olduğu yumurta miktarı azalır.
Ergenlik döneminin başlaması ile her ay yumurta üretilmeye başlanır. Ergenlikten menopozal döneme kadar yaklaşık 400 ay boyunca her ay yumurta üretilir. Kaba bir hesapla, sadece bir yumurta üretebilmek için her ay yumurtalık havuzundan bin tane yumurtayı harcamaktayız. Bu nedenle geçen zaman içerisinde yumurtalıkların sahip olduğu yumurta miktarı azalır.
Over (yumurtalık) rezervi azalması durumunda karşılaşılan durumlarla ilgili Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı Op. Dr. Cihan Kabukçu, soruları yanıtladı.
Over (yumurtalık) rezervi azlığında yeni ortaya atılan az doz ilaç ile tedavi şansı ne kadardır?
Günümüzde kadının çalışma hayatında daha çok rol alması, geç evlilikler ve gebelik planlarının daha ileri yaşlara kayması, doğal olarak, anne olmak istenilen ileri yaşlarda kadının daha az yumurta rezervine sahip olmasına neden olmakta. İlerleyen yaşlarda, yumurtalıklarda yumurta rezervinin azalması beklenilen bir durumdur. Fakat bazı kadınlarda yumurta rezervi daha hızlı azalır. Yoğun sigara kullanılması, genetik özellikler, bağışıklık sistemini ilgilendiren hastalıklar, tiroid hastalıkları, geçirilmiş over cerrahisi rezervin azalmasına neden olan başlıca nedenlerdir.
Yardımcı üreme tekniklerinin uygulandığı tedavilerde elde edilecek yumurtaların kalitesinin iyi olması ve sayıca yeterli olması istenilen bir durumdur. Fakat yumurtalık rezervi az olan kadınlarda, yüksek dozda ilaç kullanmak çok sayıda yumurta üretimi sağlamamaktadır. Ayrıca, yüksek dozda ilaç kullanımı tedavi maliyetlerini artırmakta, her gün yapılan enjeksiyon sayınının fazla olması nedeniyle hastanın konforunu azalmakta ve hastanın stresini artırmaktadır.
Rezervi az olan hastalarda düşük doz ilaç kullanımı ile daha ılımlı yumurta gelişimi sağlanmaktadır. Hastalar, hem maliyet hem de konfor açısından daha rahat tedavi edilebilmektedir. Gebelik oranları da yüksek doz ilaç kullanılanlarla kıyaslandığında benzer sonuçlar elde edilmektedir.
AMH ( Anti müllerian hormon) düşüklüğü ne kadar ciddiye alınmalı?
AMH yumurtalıklardan salgılanan bir glikoproteindir. AMH yumurtalıklarda büyümeye hazır yumurta hücrelerinden salgılandığı için, AMH değerleri bize yumurtalıklardaki mevcut yumurta sayısı ile ilgili güvenilir bilgi verir. AMH değerinin 1ng/ml’nin altına düşmesi yumurtalık rezervinin azalmakta olduğunun habercisidir. Bu nedenle düşük AMH değerleri gebelik isteyen kadınlarda mutlaka ciddiye alınmalıdır. AMH testi menstruasyon gününden bağımsız her gün, aç veya tok yapılabilir.
Sık sık tüp bebek yapılması yumurtalık rezervinin erken tükenmesine neden olur mu?
Yumurtalıklar her ay bir tane yumurta üretir. Fakat bir tane yumurta üretebilmek için her ay yaklaşık bin adet yumurtayı harcar. Yumurta gelişim tedavisi uygulanan hastalarda kullandığımız ilaçlar, harcanması planlanan bin adet yumurtadan bir tane değil de daha fazla yumurta üretmeyi amaçlar. Başka bir değişle uygulanan ilaçlar ile bin tane yumurtanın içinden eşik değeri aşan yumurta sayısı artırılmaya çalışılır. Bu nedenle yumurta üretimini artıran ilaçlar erken rezerve azalmasına neden olmazlar.
Rezerv azlığında genel tedavi protokolleri nedir? Uzun tedavi protokolleri rezervi azalan kadınlarda uygun tedavi yöntemi midir?
Yumurtalık rezervi az olan kadınlarda daha özel ve özgün tedaviler kullanmak gerekir. Standart bir tedavi, her rezervi azalan kadına uygulanamaz. Kişinin özelliklerine göre ve ihtiyaçlarına göre tedavi protokolleri belirlenmelidir. Günümüzde yumurta gelişiminde kullanılan ilaçların çeşitleri arttığı için az sayıda yumurta gelişimi için tedavi uygularken, yumurtalıkları daha kolay kontrol edebiliyoruz. Rezervi az olan kadınlarda, tedavi öncesinde yumurtalıkları baskılayan uzun protokolleri kullanmayı tercih etmeyiz. Hastanın mevcut kendi hormonlarına destek olacak şekilde ovulasyon indüksiyonu planlanır. Bazı hastalarda ise kendi adet döngüsü içerisinde ilaçsız ürettiği yumurtalar elde edilerek tüp bebek uygulamaları yapılır.
Yorumlar