Sağlık sektörü son dönemlerde farklı branşların gözünü sanal
gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklikle (AR) ilgili yeniliklere yönettiler.
Özellikle tıp alanında son dönemde kullanılmaya başlanan teknolojiler, doktorların
ve tıp öğrencilerinin işlerini oldukça kolaylaştırıyor.
Goldman Sachs’ın raporuna göre 2025 yılına gelindiğinde
sağlık alanında kullanılan sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik pazarı 5,1
milyar doları bulacak.
Ameliyat simülasyonları tıp öğrencilerinin; kadavra, hayvan
ya da bir hasta olmadan ameliyat deneyimi edinmelerine yardımcı oluyor.
Kanadalı yazılım firması Conquer Mobile, tıp eğitiminde kullanılmak üzere bir
sanal gerçeklik uygulaması geliştirdi. Bu teknoloji kullanılarak cerrahlar sanal
bir hasta üzerinde pratik yaparak gerçekçi reaksiyonlar alabiliyor.
Anatomide Sanal
Gerçeklik Uygulamaları
Ülkemizde de anatomi eğitimlerinde bu teknolojiler
kullanılıyor. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof.
Dr. Selçuk Tunalı ve ekibi, University of Hawaii ile işbirliği içerisinde pek
çok üç boyutlu rekonstrüksiyon çalışması gerçekleştirdi. WinSurf ve SurfViewer
gibi üç boyutlu rekonstrüksiyon oluşturma ve görüntüleme sistemlerini
geliştiren ekipte yer alana Tunalı, oluşturduğu üç boyutlu modellerde altı
dilde sesli etiketleme gerçekleştirdi. Rekonstrüksiyon çalışmalarının büyük bir
ekip çalışması gerektirmesi ve çok zaman alması nedeniyle bir süre ara veren
Tunalı, “Yaklaşık üç yıl önce zSpace sanal gerçeklik sistemiyle çalışmaya
başladım. zSpace ile içerik geliştirme konusunda işbirliğimizi geliştirerek
Aralık 2017’de ülkemizdeki ilk Sanal Gerçeklik Anatomi Laboratuvarını TOBB
ETÜ’de kurduk. Yaptığımız ilk akademik çalışmada, teorik eğitimden sonra sadece
maket ve diseksiyon çalışması ile bu eğitime sanal gerçeklik çalışmasının
eklenmesi durumundaki öğrenme düzeylerini karşılaştırdık; sanal gerçeklik
çalışmasının istatistiksel olarak çok güçlü bir ilişki ile öğrenme düzeyini
arttırdığını saptadık. Sanal gerçeklik sistemlerini yoğun olarak kullanan bir
anatomist olmama karşın, anatomi eğitimindeki en önemli ve kalıcı öğrenme
yönteminin kadavra diseksiyonu olduğuna inanıyorum. Ülkemizde tıp
fakültelerinin en önemli problemlerinden olan kadavra eksikliği konusunda
toplumumuzun bilinçlenmesine bir nebze olsun katkıda bulanabilmeyi de
amaçlayarak, anatomist olarak sürdürmekte olduğum anatomi kariyerime, ölümümden
sonra da kadavra olarak devam edeceğimi bildirmekten mutluluk duyuyorum.”
diyor.
Acil Hastalara Müdahalede Doğru Karar Vermeyi Sağlıyor
Sanal gerçeklik üzerine çalışmalar yapan Immersive Media
Initiative ekibinin geliştirdiği Acil departmanı simülasyonu ile başkalarının
işine engel olmadan acil durum vakalarını inceleyebiliyor. Bu teknoloji için gerçek bir hastanede acil
durum sırasında 360 derecelik çekimler yapan ekip, gerçek hastaların bulunduğu
simülasyonun oldukça etkili olduğunu söylüyor. Basitçe bir filmin içinde
gezdiğiniz simülasyon, anlık olarak tüm gelişmelerden haberdar olmanız ve
gerçek tepkiler vermenizi sağlıyor. Böylece doktorların nasıl kararlar
verdiğini, müdahalenin nasıl yapıldığını, zamanın değerlendirilmesini
görebiliyorsunuz.
Facebook Tıp
Eğitiminde İyilik Peşinde
Facebook’un VR şirketi Oculus, yürüttüğü “İyilik için VR”
(VR for Good) inisiyatifi kapsamında tıp eğitiminde önemli bir devrimin ilk
adımlarının attı. Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Los Angeles Çocuk
Hastanesi’yle işbirliği yapan şirket, tıp öğrencilerini ve personelini eğitmek
için, yüksek riskli pediatrik
travmalarla ilgili bir VR simülasyonu geliştirdi. Geliştirilen simülasyon, VR
teknolojisinin kapsayıcı gücü sayesinde sağlık profesyoneli adaylarının eğitim
senaryolarını gerçek hayat yakınlığında deneyimleyerek karar verme yetkinliği
kazanmalarına yardım ediyor. Los Angeles Çocuk Hastanesi’nde karşılaşılmış
gerçek vakalar doğrultusunda geliştirilen sanal senaryolar, tıp öğrencilerinin
ve doktorların gerçekçi koşullarda tanı ve tedavi tecrübesi edinmesine yardımcı
oluyor.
Dünyada Tüm Vücut
Plastinat Yapabilmede Sayılı Merkezden Biri
VR ve AR teknolojinin yanı sıra anatomi eğitiminde etkili
olan plastinasyonda da yenilikler var. 2004 yılında İspanya’da eğitim aldıktan
sonra Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Ana Bilim Dalı’nda küçük
çaplı bir plastinasyon laboratuvarı kuran Prof. Dr. Selçuk Tunalı, şunları
söylüyor: “Hacettepe’deki laboratuvarımız, ülkemizde başka plastinasyon
laboratuvarlarının kurulmasında eğitim ve referans merkezi oldu. 2014 yılında
TOBB ETÜ Tıp Fakültesi’nde tüm vücut plastinasyon laboratuvarını kurdum. Bu
laboratuvar, dünyada tüm vücut plastinat yapabilme kapasitesindeki 7-8 laboratuvardan
biridir. Burada pek çok özel plastinasyon yöntemi deniyoruz. Ülkemizde ilk defa
polyester plastinasyonunu uyguladık. Yurt dışına bağımlılığımızı ortadan
kaldırmaya yönelik olarak yerli polyesterle yaptığımız çalışmalarda, yabancı
polyester ile olandan daha iyi sonuçlar aldık. Halen, insan beyin atlası
oluşturma çalışmalarımıza devam ediyoruz.”
Kaynaklar:
https://www.facebook.com/oculusvr/
http://www.thepostathens.com/article/2017/01/virtual-reality-healthcare-ohio-university
https://www.dunyahalleri.com/sanal-gercekligin-sagliga-yansimalari/
http://www.goldmansachs.com/our-thinking/pages/virtual-and-augmented-reality-report.html
https://conquermobile.com/services/vr-simulation
Yorumlar